Ekonomik Faaliyetler Konu Anlatımı
Ekonomik Faaliyetlerin Sınıflandırılması
İnsanların hayatlarını sürdürebilmek ve ihtiyaçlarını karşılayabilmek için yaptıkları etkinlikler ekonomik
faaliyet olarak adlandırılır. Ekonominin temeli üretimdir. Üretim ise ham maddenin işlenerek mamul maddenin
elde edilmesine kadar geçen süreçtir. Üretimin karşılığı ise üretilen malların tüketimidir. Yeryüzünde tarımla başlayan ekonomik etkinlikler zanaatla ve madencilikle çeşitlenmiş, zamanla mesleklerin sayısı artmıştır. Günümüzde onlarca meslek grubu ortaya çıkmıştır. Hâlen yeni meslek kolları ortaya çıkmaya devam ediyor. Öyle ki insanların birçoğunun duymamış olduğu çok sayıda meslek bulunmaktadır. Meslekler belirli gruplara ayrılarak sınıflandırılmaktadır. Bunlar birincil (Tarım), ikincil (Sanayi), üçüncül (Hizmet), dördüncül ve beşincil olmak üzere beş gruba ayrılmaktadır.
1- Birincil Ekonomik Faaliyetler (Tarım Sektörü)
Üretimin ilk aşaması ham madde elde etmektir. Birincil ekonomik faaliyetler, doğrudan doğa üzerinde yürütülür. Bu faaliyetlerden elde edilen ürünler genellikle sanayide ham madde olarak kullanılır. Günümüzde bu sektörde çalışan nüfus oranı giderek azalmaktadır.
• Tarım • Madencilik • Ormancılık • Hayvancılık • Balıkçılık
- Tarım
Ekme, dikme, biçme ve toplama gibi yollarla tahıl, sebze ve meyve üretme işlemleridir. Tarım, en eski ekonomik faaliyetlerden biridir. Ancak, ilk çağlardan bugüne tarımda uygulanan teknikler çok değişmiştir. Ayrıca her ülkede tarımsal üretimin aynı miktarda olduğunu da söyleyemeyiz. Sulama, ilaçlama, gübreleme ve makineleşme gibi modern yöntemlerin uyguladığı kalkınmış ülkelerde tarımsal verim çok yüksektir. - Hayvancılık
Büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar, kümes hayvanları ve ipekböceği ile arı gibi böceklerden elde edilen hayvansal ürünlere yönelik yapılan faaliyetlerdir. Bu hayvanlardan elde edilen deri, yün, et, süt, yumurta, ipek ve bal gibi ürünler sayesinde temel ihtiyaçlarımızı karşılarız. Hayvanların evcilleştirilmesi sonucunda ortaya çıkan ve tarımla birlikte yapılan en eski ekonomik faaliyet olan hayvancılıkta da aynı tarımda olduğu gibi ülkeden ülkeye farklı verim elde edilmektedir. Hayvancılığın modern yöntemlerle yapıldığı kalkınmış ülkelerde, hayvan başına elde edilen et ve süt verimi daha yüksektir. - Balıkçılık
Okyanus, deniz, göl ve akarsu gibi su kaynaklarında avlanma, yapay oluşturulan alanlarda ise üretime dayalı balık elde etme işlemlerinin tümüdür. Norveç, İzlanda, Japonya gibi ülkeler için balıkçılık sadece yaygın bir ekonomik faaliyet değil, aynı zamanda kültürel bir unsurdur. - Ormancılık
Kereste elde etmek, mobilya, kâğıt, kauçuk ve ilaç gibi birçok sanayi koluna ham madde sağlamak amacıyla gerçekleştirilen bir ekonomik faaliyettir. - Madencilik
Sanayi devrimi ile birlikte değer kazanan ve özellikle enerji üretimi için ham madde kaynağı sağlayan madencilik, yer altından ya da yer üstünden ekonomik değeri olan madenleri elde etme işlemlerinin tümüdür. Sanayi devriminde en değerli maden olarak kabul edilen taş kömürünün yerini günümüzde doğal gaz ve petrol almıştır. Nükleer enerjinin ham maddesi olan uranyum ve toryum da çok önemli madenlerdir. Altın ve elmas gibi madenler ise ilk çağlardan itibaren insanlar için değerini sürekli korumuştur. Yer altının yanı sıra yüzeye yakın yerlerde de madencilik faaliyetleri yapılır. İnşaat sektörü için ham madde olan mermer, kil ve kireç ocaklarını buna örnek olarak gösterebiliriz.
2- İkincil Ekonomik Faaliyetler (Sanayi Sektörü)
Ham maddenin işlenip insanların kullanabileceği ürünlere dönüştürüldüğü faaliyetlerdir. Bu tür ekonomik etkinlikte doğadan elde edilen ham maddeler belirli bir teknoloji kullanılarak çeşitli ürünlere dönüştürülür. Kalkolitik Dönem’de madenlerin ergitilmesi, başka madenlerle karıştırılarak çeşitli araç ve gereçlerin üretilmesi bu etkinliklerin başlangıcını oluşturmuştur. İkincil ekonomik etkinlikler, Sanayi Devrimi ile ileri bir boyuta ulaşmış ve yaygınlaşmıştır. Sanayi, enerji üretimi ve inşaat faaliyetleri ikincil ekonomik faaliyetler grubundadır.
• Kimya sanayi • Orman ürünleri sanayi • Makine sanayi • Enerji üretimi • Demir-çelik sanayi
• İnşaat ve bayındırlık • Dokuma sanayi • Taşa toprağa dayalı sanayi • Tarıma dayalı sanayi
- Sanayi (Endüstri)
Ham madde veya yarı işlenmiş maddelerin atölye ya da fabrikalarda işlenmesi ve kullanılabilir
hâle getirilmesi sürecidir. Sanayi, atölye tipi hafif sanayiden, tüm teknolojik imkânların kullanıldığı ağır sanayiye kadar geniş bir faaliyet alanıdır. Örneğin petrol ve türevi ham maddeler petrokimya fabrikalarında benzin, mazot, gübre, deterjan, lastik, boya gibi ürünlere dönüştürülmektedir. İmalata dayalı sanayi kolunda ise metal ham maddeler otomobil, beyaz eşya ve elektrikli ürünler hâline gelmektedir. - Enerji Üretimi
Doğadan elde edilen ya da hazır olarak bulunan doğal kaynakların enerjiye çevrilmesi sürecidir. Akarsular üzerine barajlar kurularak hidroelektrik enerji, sıcak su kaynaklarından jeotermal enerji, petrol, taş kömürü ve doğal gazdan termik enerji, uranyum ve toryumdan nükleer enerji elde edilmesi de ikincil ekonomik faaliyetler içerisinde yer almaktadır. Rüzgâr, dalga, gelgit gibi doğal olaylardan ve Güneş’ten de elektrik enerjisi elde etmek mümkündür. - İnşaat
Bir ülkedeki barınma, ulaşım, iletişim, sanayi, enerji, ticaret gibi tüm faaliyetlerin alt yapısı inşaat sektörü ile gerçekleşir. Bu ekonomik faaliyetlerin yürütüleceği kara, hava ve demir yolları, fabrikalar, alışveriş merkezleri, enerji santralleri ve barajların inşa edilmesi için inşaat sektörüne ihtiyaç vardır. Özellikle kalkınmakta olan ülkelerde tüm bu ekonomik faaliyetler gelişme aşamasında olduğu için bu tip ülkelerin her yanı şantiye alanı gibidir ve inşa edilmekte olan yapılarla doludur.
3- Üçüncül Ekonomik Faaliyetler (Hizmet Sektörü)
Ürünün doğrudan doğadan elde edilmediği, atölye ya da fabrikaya dayalı üretim süreci gerektirmeyen ancak Birincil ve ikincil ekonomik faaliyetler sonucunda üretilen ürünlerin tüketiciye ulaştırılması ve pazarlanması
ile ilgili ekonomik faaliyetlerin tamamıdır. Örneğin, pamuğun fabrikalarda işlenmesi sonucu ortaya
çıkan pamuklu bir elbisenin ulaşım araçlarıyla kent merkezlerine taşınması, toptancılar tarafından bu kentteki
mağazalara dağıtılması ve mağazalarda tüketicilere sunulması işlemlerinin tamamı üçüncül ekonomik
faaliyetlerdir. Günümüzde en fazla gelişme gösteren ekonomik sektördür.
Ülkelerin gelişme düzeyi arttıkça üçüncül ekonomik faaliyetlerin ülke ekonomisindeki oranı da artmaktadır. Günümüzde ekonomik faaliyetlerde meydana gelen değişime bağlı olarak üçüncül ekonomik faaliyetler içerisinde dördüncül ve beşincil ekonomik faaliyet alanları ortaya çıkmıştır.
•Eğitim • Bankacılık • Ticaret • Güvenlik •Sağlık • Sigortacılık • Turizm • Pazarlama
•Ulaşım • Basın-yayın • Yargı • Muhasebe
- Ticaret
İkincil ekonomik faaliyetler sonucunda üretilen bir ürünün alınıp satılması yani pazarlanması sürecini kapsayan sektördür. Ticaret sayesinde üretilen bir ürün tüketiciye ulaştırılır. Günümüzde üretilip de ticareti yapılmayan bir ürün yok gibidir. En temel gıda ürünlerinin semt pazarlarında, bakkallarda ya da marketlerde satılmasından, son model otomobillerin bir ülkede üretilip başka ülkelerde satılmasına kadar aklınıza gelebilecek her ürünün iç ve dış ticareti yapılmaktadır. Ticareti yapılan ürünlerin fazlalığı rekabeti, rekabet ise satış yöntemleri ve reklam araçlarını geliştirmiştir. - Ulaşım
Ulaşım sektörü, yolcu ve yük taşımacılığını içerisine alan geniş bir yelpazeye sahiptir. Kara, deniz, demir ve hava yolu ulaşımı olmak üzere dört ana gruba ayrılmaktadır. - İletişim
Günümüzde Dünya için neden “küresel köy” kavramı kullanılmaktadır, düşündünüz mü? Bir bilginin Dünya’nın en uzak bölgelerine ulaşması bile artık saniyelik bir olaydır. Cep telefonuyla hiç beklemeden başka bir ülkedeki akrabanızla rahatlıkla konuşabiliyoruz. Başka bir ülkedeki arkadaşınızla bilgisayarınızdan görüntülü konuşma yapabiliyoruz. Başka bir şehirdeki futbol maçını canlı olarak izleyebiliyoruz. İşte bunların tamamını iletişim sayesinde rahatlıkla gerçekleştirebiliyoruz.
UYARI: Her ne kadar üçüncül ekonomik faaliyetler içerisinde yer alsa da ulaşım ve iletişim sektörleri tüm diğer ekonomik faaliyetlerle iç içe geçmiş durumdadır. Günümüzde hiçbir ekonomik faaliyet ulaşım ve iletişim sektörleri olmadan ayakta duramaz. Örneğin üretilen bir ürünün ticareti yapılacaksa bu ürünün ülke içine ya da dışına mutlaka taşınması da gereklidir. Reklamsız bir ürüne talep az olacağına göre üretilen ürünün reklamını yapmak için mutlaka iletişim araçlarına ihtiyaç vardır. Bu nedenle ulaşım ve iletişim tüm ekonomik faaliyetlerle ilişkilidir. Ancak ulaşım ve iletişim sektörlerinde çalışan insanlar genel anlamda topluma hizmet sundukları için üçüncül ekonomik faaliyet grubu içerisinde yer alırlar.
- Turizm
Turizm, günümüzde ülkelerin en fazla önem verdiği ekonomik sektörlerdendir. Üçüncül ekonomik faaliyetler içerisinde de hem elde edilen gelir hem de ülke insanlarına geniş alanlarda sağladığı istihdam nedeniyle önemi büyüktür. Son yıllarda çeşitlenen turizm türleri içerisinde en önemlileri yaz, kış, kültür ve sağlık turizmleridir.
4- Dördüncül Ekonomik Faaliyetler
Bu ekonomik etkinlik yakın zamanda ortaya çıkmış iş kollarındandır. Çünkü bu alan, teknoloji çağına özgüdür. İleri düzeyde gelişmiş ülkeler veya şirketlerde kısaca Ar-Ge olarak tanımlanan araştırma, geliştirme birimleri oluşturulmaktadır. Bu birimlerdeki insanlar bilgi toplama, işleme, değiştirme ve yayma işiyle uğraşmaktadırlar. Coğrafi bilgi sistemlerinden yararlanma, bu alan için büyük bir önem taşımaktadır. Üniversiteler, bilişim teknolojileri ve araştırma merkezleri bu faaliyetler kapsamında değerlendirilebilir.
• Donanım- yazılım hizmetleri
• Grafik- tasarım hizmetleri
• Online (çevrim içi) hizmetler
• Ağ işletmenliği
• Reklam yayıncılığı
• Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)
5- Beşincil Ekonomik Faaliyetler
Dördüncül ekonomik faaliyetlerden elde edilen bilginin temeline dayanan karar verme faaliyetleri olarak tanımlanabilir. Büyük işletme ve şirketlerin yöneticileri ile ülke yönetiminde söz sahibi olan insanları beşincil ekonomik faaliyetlerde çalışan kişilere örnek olarak gösterebiliriz.
• Kamu ve özel sektör yöneticiliği
• İcra kurulu başkanlığı (CEO)
Ekonomik Faaliyetler ve Gelişmişlik
- Az gelişmiş ülkelerde çalışan nüfusun büyük bölümü birincil ekonomik faaliyet kollarında çalışmaktadır. Daha çok insan gücüne dayalı ekonomik faaliyetler (tarım, hayvancılık gibi) yapılır.
- Gelişmiş ülkelerde ise çalışan nüfusun büyük bölümü hizmet sektöründe faaliyet göstermektedir. Bu tür ülkelerde bilimsel yöntemler ve teknoloji yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Çalışan nüfusun ekonomik faaliyet kollarına dağılışına bakılarak ülkelerin gelişmişlik düzeyleriyle ilgili çıkarımlar yapılabilir.
- Tarım sektörü dışında özellikle de hizmet sektöründe çalışanların yoğunlaştığı ülkeler genel olarak gelişmiş ülkeler arasında yer almaktadır.
- Tarım sektöründe çalışanların yoğunlaştığı ülkeler genel olarak az gelişmiş ülkeler arasında yer almaktadır.
Türkiye’nin İşlevsel Bölgeleri
- İşlevsel Yönetim Bölgeleri
- Devletin ülkeyi kolayca yönetmesi için yönetilen bölgelere işlevsel yönetim bölgeleri denir.
- Ülkemizde yönetim yerel ve merkeze bağlı yönetimler olmak üzere ikiye ayrılır.
- İşlevsel Hizmet Bölgeleri
- Hizmet sektörü içinde yer alan yönetim bölgeleri sağlık, eğitim, pazarlama – ticaret, güvenlik, barınma – eğlence, ulaştırma – iletişim, rekreasyon – turizm faaliyetleriyle ilgili olarak belirlenen işlevsel bölgelerdir.
- İşlevsel İstatistik Bölgeleri
- İstatistiki verilerin kaynağını oluşturan coğrafi alanlar ve bilimsel araştırmalar ışığında devlet tarafından istatistiki bölgeler oluşturulur.
- Türkiye İstatistik Kurumu ( TÜİK ), Türkiye’nin sosyoekonomik yapısı hakkında her türlü veriyi elde etme görevini üstlenir.
- İşlevsel Plan ( Proje ) Bölgeleri
- Bölgeler arası kalkınma farklılıklarının giderilmesinde bölgesel planlama yaklaşımıdır.
Bölgesel Kalkınma Projeleri
Türkiye’de bölgeler arası ekonomik ve sosyal farklılıkları gidermek için bölgesel kalkınma çalışmaları başlatılmıştır.
Ekonomik ve sosyal kalkınma için gerekli her türlü kaynağın, nüfus ve ekonomik faaliyetlerin ülkenin her yerinde dengeli dağılması hedeflenmiştir.
Güneydoğu Anadolu Projesi ( GAP )
- Bu proje Gaziantep, Adıyaman, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Siirt, Şırnak, Batman ve Kilis illerini kapsamaktadır.
Hedefleri
- Ekonomik gelişimi artırarak GAP bölgesinin diğer bölgelerle gelir farklılıklarını azaltmak
- Bölgedeki kır ve kent alanlarının altyapısını geliştirmek
- Konut ihtiyacını karşılayıp mevcut konutları iyileştirmek
- Ulaştırma hizmetlerinin yapılmasını sağlamak
- Bölgedeki eğitim seviyesini yükseltmek
- Kurumlar arasındaki eş güdümü sağlamak
- Sanayi, maden, tarım, ormancılık, sağlık, kültür, turizm ve enerji alanlarında şartları iyileştirmek
Doğu Karadeniz Projesi ( DOKAP )
- DOKAP’ta yer alan iller Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Samsun, Tokat, Trabzon ve 2020’de katılan Çorum ve Amasya illeridir.
Amaçları
- Bölgenin sosyokültürel gelişimini sağlamak
- Ekonomik yapıyı güçlendirmek
- Ulaşım ve iletişim hizmetlerini güçlendirmek
- Kıyı kesimde ürün çeşitliliğini artırmak
- Başta yaylacılık olmak üzere turizm faaliyetlerini geliştirmek
- Doğal kaynakların daha verimli kullanımını sağlamak
Yeşilırmak Havzası Gelişim Projesi ( YHGP )
- Yeşilırmak Havzası’nda yer alan Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat bu proje kapsamındadır.
Amaçları
- Yeşilırmak ve kollarında var olan kirlilik alanlarını tespit edip önlem almak
- Proje alanında erozyonla mücadele etmek için çalışmalar yapmak
- Akış rejimini düzenleyici çalışmalar yapmak
- Proje bölgesinde ekonomik ve sosyokültürel kalkınmayı sağlamak için çalışmalar yapmak
Doğu Anadolu Projesi ( DAP )
- Doğu Anadolu Projesi kapsamında Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Tunceli, Van ve Sivas illeri bulunmaktadır.
Amaçları
- Gıda, tarım ve hayvancılık sektöründe verimlilik ve katma değeri artırmak
- Kişi başına düşen geliri artırıp bölgeler arasındaki ekonomik farklılıkları azaltmak
- Bölge dışına göçü azaltmak ve göçlere bağlı olarak gelişen sorunları en aza indirmek
- Kırsal ve kentsel alanlarda bölge halkının refah seviyesini yükseltmek
- Altyapı, kentleşme ve çevre koruma sorunlarını gidermek
Zonguldak Bartın Karabük Projesi ( ZBK )
Amaçları
- Bölgede özelleştirilen veya küçülme kararı alan bazı sanayi ve madencilik kuruluşlarındaki değişimlerin sonucunda ortaya çıkacak ekonomik ve sosyal sonuçları belirlemek
- Yeni iş imkânları oluşturarak bölge dışına göçün önüne geçmek
- İmalat sanayi ve hizmetler sektöründe yeni istihdam alanları oluşturmak
- Özel sektörün yeni faaliyetlerinin geliştirilmesini sağlamak ve yatırım alternatiflerini belirlemek
- Bölgenin ağırlıklı ekonomik yapısını teşkil eden tarım ve ormancılık faaliyetlerinde verimliliği artırmak
- Bölge için orta ve uzun dönemli bölgesel gelişme planı hazırlamak
- Gelecek dönemlerde bölgede yapılabilecek yatırım alanlarını tanımlamak
Konya Ovası Projesi ( KOP )
- KOP bölgesi Aksaray, Karaman, Konya, Niğde, Nevşehir, Kırıkkale, Kırşehir ve Yozgat illerinden oluşmaktadır.
Amaçları
- Tarımsal yapıda değişimi ve sürdürülebilirliği sağlayarak sanayi, ticaret, ulaşım ve enerji gibi sektörleri güçlendirmek
- Eğitim, sağlık, kültür ve diğer sosyal hizmetlere erişilebilirliği artırmak
- Bölge içi ve bölgeler arası gelişmişlik farkını azaltmak
- Yenilikçi bir yaklaşımla bölgenin rekabet gücünü geliştirmek
- Bölgenin ekonomik ve sosyal kapasitesini güçlendirmek
- Bölge halkının refah düzeyini yükseltmek
Hizmet Sektörünün Ekonomideki Yeri
Hizmet Sektörünün Türkiye Ekonomisine Etkisi
- Cumhuriyet’in ilk yıllarında ekonominin temelini tarım sektörü oluştururken gerçekleştirilen sistemlerin değişimiyle sanayi ve hizmet sektörüne geçmiştir.
- Hizmet sektörünün ön plana çıkmasında insan ihtiyaçlarının artması ve değişmesi etkili olmuştur.
Ulaşım Sektörünün Ekonomiye Katkısı
- Ulaştırma, diğer sektörlerin üretkenliği üzerinde etkili ve gerekli olan önemli bir sektördür.
- Ülkemizdeki gelişmeyi hızlandıracak önemli etkenlerden biri ulaşımdır.
- Hava yolu ulaşımı alanında yapılan yatırımlar uçuş yoğunluğunu artırmıştır.
- Ülkemizin milli gelirinde %7 civarında payı vardır.
Ulaşımın Ekonomiye Etkileri
- İş ve hayat düzeni, ulaştırma hizmetlerine bağlıdır.
- Üretimi artırır.
- Gelir dağılımının düzenlenmesine fayda sağlar.
- İstihdam sağlar.
Ticaret Sektörünün Ekonomiye Katkısı
- Para kazanma amacıyla yapılan faaliyetlerin çoğu ticaret kapsamındadır.
- İç ticaret: Kâr amacıyla yapılan, sadece hammaddelerin ve mamul maddelerin satımıyla ilgili faaliyetleri kapsar.
- Dış ticaret: Ürünlerin ve sermayenin ülke dışına aktarımı söz konusudur. Dış alım ( ithalat ) ve dış satım ( ihracat ) olarak ikiye ayrılır.
Turizm Sektörünün Ekonomiye Katkısı
- Turizm, milyonlarca insanı üretici ve tüketici olarak ilgilendirir.
- Turizm, sağladığı döviz gelirleri ile dış ticaret açığının kapatılmasını sağlayan bir faktördür.
- Turizm, ekonominin lokomotifidir.
- Doğal ve kültürel çevrenin korunması ve değerlendirilmesini sağlayan bir faktördür.
Uluslararası Ulaşım
Ulaşım üzerinde etkili olan faktörler doğal ve beşerî faktörler olmak üzere ikiye ayrılır.
Ulaşımı Etkileyen Doğal Faktörler
Coğrafi Konum
- Önemli ticaret yolları üzerinde bulunan, iklim ve yer şekilleri uygun ve denizlere kıyısı olan ülkelerin konumu ulaşımın gelişimini olumlu etkiler.
- Türkiye üç kıtanın birbirine en yakın noktasında yer alması nedeni ile dünyada ulaşımın geliştiği ülkelerden biri olmuştur.
- İlk Çağ’da kervan yolları, kıyı şehir devletlerinin ortaya çıkmasıyla gelişen deniz yolları; 19. yüzyılda kara içi ulaşımda bir devrim sayılan demir yolları; II. Dünya Savaşı sonrasında kara yolları; 1980 sonrasında ise hava yolları ve boru hatları önem kazanmıştır.
Yeryüzü Şekilleri
- Ulaşım sistemi içinde daha çok kara yolunu etkilemektedir.
- Hava ulaşımında da gerek havaalanlarının gerekse ekonomik uçuş yollarının belirlenmesinde yeryüzü şekilleri dikkate alınmaktadır.
- Demir yolları için de sarp ve eğimli arazilerde güzergâhın düz bir hâle getirilmesi için yer yer köprüler ve tüneller yapılmakta ya da bazı yerler doldurularak ulaşım sağlanmaktadır.
İklim
- Ulaşımın iklimden olumsuz etkilenmesi ekstrem hava koşullarından kaynaklanır.
- Buz tutması, sağanak yağışlar, sis ile görüş mesafesinin azalması büyük kazalara yol açarak ulaşımı olumsuz etkiler.
- Türkiye’de özellikle karasal iklimin hâkim olduğu Doğu Anadolu Bölgesi’nde yoğun kar yağışı, tipi ve çığ nedeniyle yollar zaman zaman kapanmaktadır.
Ulaşımı Etkileyen Beşerî Faktörler
- Ulaşımı etkileyen en önemli unsurlar nüfus ve ekonomik faaliyetlerdir.
- Teknolojide meydana gelen gelişmeler ulaşım sistemlerini iyileştirmiş, bu durum da yolcu taşımacılığında güvenlik, konfor ve hız gibi özellikleri beraberinde getirmiştir.
