İkinci Dünya Savaşı Konu Anlatımı

İkinci Dünya Savaşı Konu Anlatımı

Savaşın Nedenleri

• İmparator Hirohito öncülüğündeki Japonya’nın “Ortak Refah Alanı” politikası gereği Mançurya’yı işgal edip Çin’e yönelmesi.
• Duçe lakaplı faşist (Kara Gömlekliler) İtalyan Mussolini’ni, “Bizim Deniz” politikası gereği Habeşistan ve Arnavutluk’u işgali.
• Führer lakaplı Nazi Alman lideri Adolf Hitler’in “Hayat Sahası” politikası gereği Versay antlaşması ile askerden arındırılan Ren bölgesine asker çıkarması ve Çekoslovakya’nın Südet bölgesini işgali.
• Yayılmacı politikalara karşı Milletler Cemiyeti’nin zayıf olması.
• Almanya ile İtalya arasında yakınlaşma ve Çelik Paktı’nı imzalaması.
• Almanya ile Japonya arasındaki yakınlaşma ve Antikomitern Paktı’nı imzalamaları
• Almanya ile Japonya arasında Berlin-Tokyo mihveri daha sonrasında Berlin-Roma-Tokyo mihveri.
• Almanya ile İtalya arasındaki yakınlaşma, Berlin-Roma mihveri.
• II. Dünya Savaşı 1939 ile 1945 arasındaki olayları kapsar.

Cepheler

Bloklar:

• Mihver
  • Almanya
  • İtalya
  • Japonya
  • Bulgaristan
  • Romanya
• Müttefik
  • İngiltere
  • Fransa
  • ABD
  • SSCB
  • Çin

Avrupa Cephesi

• Almanya, Polonya işgalinden sonra Danimarka, Norveç, Yunanistan, Romanya ve Fransa’yı işgal etti. Fransa’da “Vichy” kurarak başına da Pteain’i getirdi. Daha sonra İngiltere’ye yöneldi.
• Hava saldırıları (Kartal hücumu-Deniz Aslanı) ile İngiltere’yi barışa zorlamaya çalıştıysa da hava savaşlarında Almanya ağır bir darbe aldı. ABD müttefiklere katılmasıyla müttefikler Almanya’ya karşı “Normandiya Çıkarmasını yaparak Almanya’yı yendi ve Fransa’dan çıkarttı.
• Almanya, SSCB’ye karşı Barbarossa Harekatı’nı başlattı.
• Amacı, Kafkaslardan İran’a geçerek petrol kaynaklarını ele geçirmekti.
• Batılıların İran yolu ile SSCB’ye yardım etmesini engelleme.
• Hindistan’a ulaşarak Japonya ile birleşmektir.
• Barbarossa’da başlangıçta başarılı olsa da daha sonra Stalingrad’da Nazi orduları büyük bir yenilgi aldı.

Kuzey Afrika Cephesi

• İtalya, İngiltere’nin sömürge yollarını ele geçirmek ve İngiltere’nin Akdeniz’deki donanmalarını yok etmek için İngiliz sömürgesi olan Mısır’a saldırdı.
• İngilizler karşısında başarılı olamadılar. Daha sonra İngiltere, İtalyan sömürgesi olan Eritre ve Habeşistan’ı işgal edince bu cephe kapandı. Daha sonra müttefikler Sicilya’yı işgal edince Mussolini iktidardan düştü. Yerine Badoglio geldi. Badoglio müttefikler ile ateşkes imzaladı.

Asya Pasifik Cephesi

• Japonya, Hawaii adalarında ABD’ye ait Pearl Harbor deniz üssüne saldırmasıyla ABD savaşa dahil oldu. ABD, Pasifik’te Midway, Guadalcanal deniz savaşlarında durdurdu. Daha sonra ABD başkanı Truman’ın emriyle önce Hiroşima üç gün sonra Nagazaki’ye atom bombası atıldı.
• Böylece II. Dünya Savaşı sona erdi.

Savaşın Sonuçları

• Süper güç olarak ABD ve Sovyet Rusya dünya siyasetine hâkim.
• Bloklaşmalar başladı. Bu durum soğuk savaşın yolunu açtı.
• Sömürgecilik dönemi etkisini kaybetmeye başladı.
• Hindistan, Pakistan, Libya, Cezayir, Tunus bağımsızlığına kavuştu.
• Milletler Cemiyeti yerine BM kuruldu.
• İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi yayınlandı.
• İsrail Devleti kuruldu (1948).
• Almanya’da soykırım suçları için Nürnberg mahkemesi kuruldu.
• İlk kez nükleer güç (atom bombası) kullanıldı.
• Milyonlarca insan öldü. Birçok göç yaşandı.
• Almanya, Kore ve daha sonra Vietnam ikiye ayrıldı.
• Avusturya ve Yunanistan hariç Balkanlarda sosyalizm yayıldı.
• Mihver devletler yenildi.
• Avrupa ülkeleri güç kaybına uğradı.
• Soğuk Savaş dönemi başladı.

1929 Ekonomik Bunalımı

• 24 Ekim 1929 Perşembe günü New York Dow Jones Borsası’nın çöküşüyle ABD’de başlayıp dünyaya yayılan krizin adıdır.
• Önemli sonuçları; Amerika’da bir gecede 4,2 milyar dolar yok oldu. Dört bine yakın banka battı. İşsizlik arttı.
• Takas yoluyla ticaret yaygınlaştı. Kliring sistemi yaygınlaştı. ABD krizi atlatmak için Roosevelt öncülüğünde “New Deal” adını verdiği ekonomik program hazırlandı. Bu krizden kurtulan ilk ülke Almanya oldu.
• En az etkilenen ülke ise SSCB olmuştur.
• Türkiye’ye etkileri ise şunlardır; yerli malı haftası kutlanmaya başlandı. Kliring sistemi uygulandı. Türk parasını koruma yasası çıkarıldı. T.C. Merkez Bankası kuruldu, Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruldu.

Savaşın Türkiye’ye Etkileri

• II. Beş Yıllık Kalkınma Planı uygulanamadı.
• İthalat ve ihracat azaldı. Tarım, sanayi, ticaret zarara uğradı.
• Narh koyma kanunu kabul edildi.
• Milli Koruma kanunu çıkarıldı.
• Petrol Ofisi ve ET-Balık Kurumu kuruldu.
• Ticaret Ofisi ve İaşe Müsteşarlığı oluşturuldu.
• Ekmek karneyle dağıtılmaya başlandı.
• Toprak Mahsulleri Vergisi ve Varlık Vergisi çıkarıldı.
• Türk Edebiyatında sosyal gerçekçilik akımında eserler verildi.
• Oktay Rıfat, Melih Cevdet Anday ve Orhan Veli ile “Garip Akımı” doğdu.
• Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Behçet Necatigil ve Sait Faik Abasıyanık dönemin önemli şair ve yazarlarıdır.
• İstanbul Radyosu 1943’te sürekli yayınlara başladı.
• Köy Enstitüleri kuruldu (İnönü döneminde MEB Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç öncülüğünde kuruldu).

Barışı Koruma Çabaları

Milletler Cemiyeti: İlk kez Wilson ilkelerinde bahsedildi. Fikir ABD’nindir. Paris Barış Konferansında resmen kuruldu. II: Dünya Savaşının başlamasıyla dağıldı. Türkiye 1932’de üye olmuştur.

Küçük Antant: Çekoslovakya, Romanya ve Yugoslavya arasında kurulmuş ancak Fransa’nın kontrolüne girmiştir. Türkiye üye değildir.

Locarno: Fransa ile Almanya arasındaki ilişkilerde yumuşama başladı. Bunun üzerine Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Polonya ve Çekoslovakya arasında 1925’te Londra’da imzalandı. Türkiye üye değildir.

Briand-Kellog: Savaşın ulusal politika olarak kullanılmasını yasaklayan uluslararası bir antlaşmadır. ABD, Fransa, Japonya, İngiltere, İtalya, Almanya, Belçika, Çekoslovakya ve Romanya imza attılar (1928). Türkiye 1929’da katılmıştır.

İki Savaş Arası Gelişmeler

• Albert Einstein İzafiyet Teorisini buldu.
• Tüberküloza karşı BCG aşısı bulundu. C vitamini keşfedildi.
• Alexander Fleming penisilini keşfetti.
• John Steinbeck Gazap Üzümlerini (ekonomik krizi anlatan) yazdı.
• Klasik müziğe dönüş ve caz müzik yaygınlaştı.
• Kitle iletişim araçları (radyo) yayıldı.
• İlk radyo yayını1920 yılında ABD’de başladı.
• İlk sesli sinema filmi yapıldı (ABD).
• Çizgi film kahramanları Tenten, Temel Reis ve Süpermen bu dönemde doğdu.
• Felsefede fenomenoloji ve varoluşçuluk ortaya çıktı.
• Salvadır Dali’nin öncülük yaptığı Sürrealizm döneme damgasını vuran sanat akımıdır.